Όπως αναφέρθηκε στις 4-3-2017 στην αρχική δημοσίευση (Τι Πρέπει να Γνωρίζουμε), ακολουθούν οι επόμενες συνέχειες.
θα υπενθυμίζονται, με κάθε νέα δημοσιοποίηση, οι προηγούμενες.
1. Αρχική. "Τι πρέπει να γνωρίζουμε". 4-3-2017
2. 1η συνέχεια .................................... 5-3-2017
3. 2η συνέχεια........................ ............. 6-3-2017
4. 3η συνέχεια...................................... 7-3-2017
5. 4η συνέχεια ..................................... 8-3-2017
6. 5η συνέχεια...................................... 9-3-2017
7. 6η συνέχεια...................................... 10-3-2017
ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΛΥΝΣΗ
Ημερομηνία Υπογραφής:
12 Φεβρουαρίου 1976 στη Βαρκελώνη. ΄Αρχισε να εφαρμόζεται την 16 Φεβρουαρίου 1978.
Συμβαλλόμενα Μέρη:
Κύπρος, Ελλάδα, Λίβανος, Μαρόκο, Αίγυπτος, Ισραήλ, Μάλτα, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Μονακό, Τουρκία.
Σκοπός:
Να βοηθήσει στη συνεργασία και να θέτει στάνταρντ στις Μεσογειακές Χώρες για την αποφυγή και τον έλεγχο της μόλυνσης της Μεσογείου.
Κυριότερα ΄Αρθρα :
΄Αρθρο 23 (1) : «Δεν μπορεί να αποτελέσει συμβαλλόμενο μέρος σε αυτή τη Σύμβαση το κράτος που δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος τουλάχιστον σε ένα από τα πρωτόκολλα».
Πρωτόκολλο για την Αποφυγή της Μόλυνσης της Μεσογείου από την Απόρριψη μέσω Αέρος ή Θαλάσσης.
΄Αρθρο 4 : «Η απόρριψη στη Μεσόγειο αχρήστων ή άλλων υλικών που περιλαμβάνονται σε Παράρτημα (π.χ. Υδράργυρος, ραδιενεργά υλικά, μαζούτ κ.λ.π.),΄απαγορεύεται».
΄Αρθρο 5 : «Η απόρριψη άλλων υλικών που περιλαμβάνονται επίσης σε Παράρτημα (π.χ. Μόλυβδος, Χαλκός, γεωργικά φάρμακα ή υλικά που βυθίζονται και δημιουργούν εμπόδια), απαιτεί προηγούμενη ειδική άδεια».
Πρωτόκολλο για την Συνεργασία στη Καταπολέμηση της Μόλυνσης
΄Αρθρο 1 : «Τα συμβαλλόμενα μέρη θα συνεργάζονται στη λήψη των αναγκαίων μέτρων σε περίπτωση κινδύνου μόλυνσης από μεγάλες ποσότητες μαζούτ ή άλλες μολυσματικές ουσίες».
΄Αρθρο 3 : «Τα συμβαλλόμενα μέρη θα προσπαθούν να διατηρούν και προάγουν τα σχέδια και τα μέσα για την καταπολέμηση της μόλυνσης».
Πρωτόκολλο για την Προστασία της Μεσογείου από την Μόλυνση που Προέρχεται από την Ξηρά.
΄Αρθρο 7 (1) : «Τα συμβαλλόμενα μέρη θα καθιερώνουν κοινές κατευθύνσεις και στάνταρ ή κριτήρια, ειδικότερα για : (α) Ρευστά που απαιτούν ιδιαίτερη χρήση . (β) Την ποιότητα του θαλασσίου ύδατος σε ειδικές χρήσεις. (γ) Τον έλεγχο και σταδιακή αντικατάσταση των παραγώγων, εγκαταστάσεων και ιδιοκτησιών που προκαλούν σημαντική μόλυνση».
Παρατήρηση
Η Ελλάδα δεν υπέγραψε το Πρωτόκολλο απόρριψης υλικών στη Μεσόγειο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
ΔΙΕΛΕΥΣΗ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΦΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΣΤΕΝΑ
Ιστορικό :
Στο παρελθόν, με την ευκαιρία της ναυπήγησης από την πρώην Σοβιετική Ένωση του αεροπλανοφόρου «Κρεμλίνο», δημιουργήθηκε το θέμα του δικαιώματος διέλευσης από τα Τουρκικά Στενά αεροπλανοφόρων, σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης του Μοντρέ (1936)
΄Οροι της Συνθήκης Μοντρέ :
Το Παράρτημα ΙΙ της Συνθήκης του Μοντρέ παραθέτει 6 κατηγορίες πολεμικών πλοίων περιλαμβανομένων των αεροπλανοφόρων, που προσδιορίζονται σαν «επιφανειακά πολεμικά πλοία ...... σχεδιασμένα κυρίως για τον σκοπό να φέρουν και να λειτουργούν αεροπλάνα στη θάλασσα».
Το άρθρο 10 της Συνθήκης επιτρέπει σε 3 είδη αυτής της κατηγορίας (ελαφρά επιφανειακά πλοία, μικρά πολεμικά και βοηθητικά πλοία) ελευθερία διέλευσης, είτε ανήκουν είτε όχι στα κράτη της Μαύρης Θάλασσας. Μετά, το άρθρο 10 διακηρύσσει ότι τα μόνα άλλα πλοία που επιτρέπεται να διέρχονται είναι εκείνα που μνημονεύονται στο άρθρο 11, (Μεγάλα πλοία των κρατών Μαύρης Θαλάσσης, που θεωρούνται ξεχωριστή κατηγορία από τα Αεροπλανοφόρα) και στο άρθρο 12 (ρυθμιζόμενη διέλευση υποβρυχίων). Δεν υπάρχει πρόβλεψη για τα αεροπλανοφόρα. Πολλοί διεθνείς νομομαθείς έχουν γνωμοδοτήσει ότι απουσιάζοντος άρθρου που να επιτρέπει την διέλευση, η διέλευση των αεροπλανοφόρων απαγορεύεται.
Τα κράτη της πρώην Σοβ.΄Ενωσης μπορούσαν να επιχειρηματολογήσουν ότι η έλλειψη πρόβλεψης για την διέλευση αεροπλανοφόρων οφείλεται σε παράβλεψη ή κακό σχεδιασμό περισσότερο, παρά σε πρόθεση. ΄Ενας από τους πρωταρχικούς σκοπούς της Συνθήκης του Μοντρέ ήταν η «ασφάλεια στη Μαύρη Θάλασσα» και αυτό μεταφράζεται σε προστασία των συμφερόντων ασφαλείας των κρατών της πρώην Σοβ.΄Ενωσης, που αποτελούν κράτη της Μαύρης Θάλασσας.
Παρατήρηση:
Το άρθρο 24 της Συνθήκης δίνει στην Τουρκία την ευθύνη της επίβλεψης όλων των όρων σχετικά με την διέλευση των πολεμικών πλοίων. Σύμφωνα με τα ισχύοντα διεθνώς, όλα τα συμβαλλόμενα μέρη φέρουν ίση ευθύνη να αντιδρούν σε κάθε παραβίαση των συμφωνηθέντων όρων της Συνθήκης.
ΣΤΕΝΟ ΓΙΒΡΑΛΤΑΡ
Τα Δεδομένα:
Το Στενό Γιβραλτάρ συνδέει τη Μεσόγειο με τον Ατλαντικό Ωκεανό. Είναι 36 μίλια (58 χλμ.) μήκος και 8 μίλια το μικρότερο πλάτος. Το Δυτικό άκρο είναι 27 μίλια πλάτος, και το Ανατολικό άκρο 14 μίλια πλάτος. ΄Ενα επιφανειακό ρεύμα 2 κόμβων ρέει από Δυσμάς προς Ανατολάς στο Στενό, μέχρι βάθους 1200 ποδών (366 μ.), και αντισταθμίζεται από υπόγειο ρεύμα αντίθετης ροής.
Το Πρόβλημα :
Ποια είναι η έκταση της ελευθέρας ναυσιπλοίας και υπέρπτησης από το Στενό Γιβραλτάρ ;
Παρατηρήσεις :
1. Διέλευση Διεθνών Στενών
Το Στενό Γιβραλτάρ σαφώς χαρακτηρίζεται σαν «Διεθνές Στενό», όθεν υπόκειται στο καθεστώς της «Τράνσιτ» (Transit) διέλευσης.
2. Αγγλο - Γαλλική Διακήρυξη
Πρόσθετα προς τους γενικούς κανόνες της «Τράνσιτ» διέλευσης, η ελεύθερη ναυσιπλοία στο Στενό Γιβραλτάρ στηρίζεται και στην Αγγλο-Γαλλική διακήρυξη στις 8 Απριλίου 1904. Το άρθρο 7 της διακήρυξης καθορίζει ότι η διέλευση δια του στενού θα είναι ελεύθερη. Επίσης απαγορεύει τις οχυρώσεις και κάθε στρατηγική δραστηριότητα στην Αφρικανική ακτή. Η Ισπανία συμφώνησε με την διακήρυξη υπογράφουσα την Γαλλοισπανική Συμφωνία στις 27 Νοεμβρίου 1912.
3. Ο βράχος του Γιβραλτάρ
Η Αγγλική αποικία του Γιβραλτάρ («ο βράχος»), είναι μιά στενή χερσόνησος, 3 Χ 3/4 μίλια μήκος, της ισπανικής νότιας ακτής, Βορειοανατολικά του στενού του Γιβραλτάρ. Το θέμα της κυριαρχίας του «βράχου» είναι γενικότερου ενδιαφέροντος. Οι διαφορές μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ισπανίας σχετικά με το Στάτους Κβο του «βράχου του Γιβραλτάρ», είναι ένα ξεχωριστό διμερές θέμα, που ξεκινάει από την Αγγλική κατοχή του «βράχου» από το 1704, όπως αναγνωρίσθηκε και από την Ισπανία στη Συμφωνία του 1713.
ΕΘΝΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
ΤΟΥΡΚΙΑ
1. Χωρικά ΄Υδατα
Με τον Νόμο 2674 στις 20 Μαίου 1982 η Τουρκία καθιέρωσε τα χωρικά της ύδατα και εναέριο υπερκείμενο χώρο στα 6 Ναυτικά Μίλια. Ο Νόμος εξουσιοδοτεί την κυβέρνηση να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα πέραν των 6 Ναυτικών Μιλίων σε ορισμένες περιοχές, και βάσει αυτού ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών στις 2 Ιουνίου 1982 διακήρυξε ότι στη Μαύρη Θάλασσα και στη Μεσόγειο το όριο των χωρικών υδάτων φθάνει στα 12 Ναυτικά Μίλια. Ειδικά για τη Μαύρη Θάλασσα υπήρχε από τις 17 Απριλίου 1973 συμφωνία με την Σοβιετική ΄Ενωση.
2. Ο Τουρκικός Διακανονισμός για τα Πλοία
Το Τουρκικό Υπουργικό Συμβούλιο με την υπ’ αριθ. 83/7487 απόφαση στις 24 Νοεμβρίου 1983, καθόρισε τα της εισόδου στα χωρικά της Τουρκίας ύδατα και στους λιμένες της ξένων πλοίων. Η απόφαση αυτή δεν αναφέρεται καθόλου στο δικαίωμα της αβλαβούς διέλευσης πολεμικών πλοίων.
ΕΛΛΑΔΑ
1.Με τον Αναγκαστικό Νόμο 230 στις 17 Σεπτεμβρίου 1936, η Ελλάδα καθορίζει χωρικά ύδατα 6 Ναυτικών Μιλίων. Επιπρόσθετα η Ελλάδα επανειλημμένα έχει επικαλεσθεί το δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 Ναυτικά Μίλια, όποτε κρίνει τούτο αναγκαίο.
2.Με το Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθ. 12 στις 18 Σεπτεμβρίου 1931, η Ελλάδα καθορίζει εύρος εναερίου χώρου 10 Ναυτικά Μίλια, σχετικά με την αεροπλοία και τα θέματα αεραμύνης, και στηρίζει την απόφασή της αυτή στο ότι η Εθνική Ασφάλειά της απαιτεί ευρύτερη ζώνη αεροπορική για την έγκαιρη προειδοποίηση επίθεσης, από τα χωρικά ύδατα των 6 Ναυτικών Μιλίων.
Πάντως, γεγονός είναι ότι το δικαίωμα αυτό της Ελλάδος δεν τέθηκε επί δεκαετίες υπό αμφισβήτηση, η μη μόνον εσχάτως το 1976, μετά τα γεγονότα της Κύπρου.
ΑΠΟΣΤΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
1.Σχετικές Συμφωνίες
Υπάρχουν οι εξής συμφωνίες για το Στάτους των νήσων του Αιγαίου. Τα νησιά που κείνται στην είσοδο των Δαρδανελίων επηρεάζονται από την συνθήκη Λοζάννης / Μοντρέ, τα νησιά της Ανατολικής Μεσογείου από τη συνθήκη της Λοζάννης και τα Δωδεκάνησα από την συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία.
2.Συνθήκη Λοζάννης (1923)
(Για τα νησιά της Ανατολικής Μεσογείου).
΄Αρθρο 13: «Προς τον σκοπό να εξασφαλισθεί διατήρηση της ειρήνης, η Ελληνική Κυβέρνηση αναλαμβάνει να τηρεί τους εξής περιορισμούς στα νησιά Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος και Ικαρία : (1) ΄Οχι ναυτικές βάσεις και οχυρώσεις.... (2) Τα Ελληνικά στρατιωτικά αεροπλάνα απαγορεύεται να πετούν πάνω από το έδαφος της Ανατόλια. Αμοιβαία, η Τουρκία απαγορεύει στα στρατιωτικά της αεροπλάνα να πετούν πάνω από τα νησιά αυτά. (3) Οι Ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις στα νησιά αυτά περιορίζονται στις απολύτως αναγκαίες κλάσεις που καλούνται για θητεία....... όπως και σε μια σχετική δύναμη χωροφυλακής και αστυνομίας».
3.Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία (1947)
(Για τα Δωδεκάνησα)
΄Αρθρο 14 : «Η Ιταλία παραχωρεί στην Ελλάδα την πλήρη κυριαρχία των Δωδεκανήσων. Τα νησιά αυτά θα είναι και θα παραμείνουν αποστρατικοποιημένα.
Προσθήκη 13 (D) : «Αποστρατικοποιημένα εννοεί να απαγορεύονται όλες οι Ναυτικές, οι στρατιωτικές και αεροπορικές εγκαταστάσεις και οχυρώσεις. Η στάθμευση των στρατιωτικών, ναυτικών και αεροπορικών Μονάδων. Οι στρατιωτικές ασκήσεις. Αυτό δεν απαγορεύει το προσωπικό ασφαλείας, που πρέπει να περιορίζεται σ’ ένα λογικό αριθμό να οπλίζεται με όπλα που μπορούν να φέρονται και χρησιμοποιούνται από ένα πρόσωπο».
ΤΟ STATUS ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ
Υπάρχει διαφορά απόψεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας ως προς τη Λήμνο και αν η νήσος αυτή αποστρατιωτικοποιείται από τη συνθήκη του Μοντρέ που αντικατέστησε, μερικώς ή ολικώς τη συνθήκη της Λοζάννης.
Προβλέψεις των Συνθηκών
1.Συνθήκη της Λοζάννης (1923)
΄Αρθρο 12 : «Η απόφαση που λήφθηκε ...... από τη διάσκεψη του Λονδίνου ....... σχετικά με την κυριαρχία της Ελλάδος πάνω ...... στο νησί της Λήμνου ...... επιβεβαιώνεται».
2.Συνθήκη της Λοζάννης (1923)
΄Αρθρο 4 : «Οι ζώνες και τα νησιά που φαίνονται πιο κάτω θα είναι αποστρατικοποιημένα. Στο Αιγαίο Πέλαγος τα νησιά Σαμοθράκη, Λήμνος, ΄Ιμβρος, Τένεδος και Λαγούσες ».
΄Αρθρο 6 : «Στα αποστρατικοποιημένα νησιά δεν θα υπάρχουν οχυρώσεις, μόνιμα έργα οργάνωσης Πυροβολικού ή αεροπορικές και ναυτικές οργανώσεις. Δεν θα σταθμεύουν ένοπλες δυνάμεις, εκτός από την αστυνομία και τη χωροφυλακή σε δύναμη απαραίτητη για να επιβάλουν την τάξη. Ο οπλισμός τους θα περιλαμβάνει μικρά όπλα. Η Τουρκία και Ελλάδα θα έχουν το δικαίωμα να οργανώνουν στα νησιά αυτά κάθε σύστημα παρατήρησης και επικοινωνιών».
3.Συνθήκη Μοντρέ (1936)
Προοίμιο : Έχοντας «αποφασίσει να αντικαταστήσουμε με την παρούσα τη συνθήκη που υπογράφηκε στη Λοζάννη στις 24 Ιουλίου 1923 ....».
Σχόλια :
Υπάρχουν δύο απόψεις σχετικά με την συνθήκη Μοντρέ. Η Ελληνική άποψη είναι ότι έχει αντικαταστήσει εξ’ ολοκλήρου την συνθήκη της Λοζάννης, και επομένως διαγράφει όλους τους περιορισμούς στην στρατικοποίηση.
Πλέον αυτού ο τότε Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Αράς δήλωσε τότε : «Οι προβλέψεις της συνθήκης της Λοζάννης σχετικά με τα νησιά Λήμνο και Σαμοθράκη, που ήσαν αποστρατικοποιημένα, καταργούνται επίσης με την συνθήκη του Μοντρέ». Η Τουρκία διαφωνεί με τη σημασία της δήλωσης του Αράς. Η Τουρκική άποψη είναι ότι η συνθήκη της Λοζάννης αντικαταστάθηκε μόνο στο μέρος που αφορά, την ναυσιπλοία δια μέσου των Στενών και όχι στο μέρος που αφορά την αποστρατικοποίηση των νησιών. Κατ’ αυτούς το άρθρο 12 της Συνθήκης της Λοζάννης επιβεβαίωσε την κυριαρχία της Ελλάδας επί της νήσου Λήμνου και εξακολουθεί να ισχύει.
ΕΝΑΕΡΙΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO)
Με τις προβλέψεις του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (International Civil Aviation Organization - ICAO) που ιδρύθηκε με τη σύμβαση του Σικάγο το 1944, μερικά κράτη έχουν την ευθύνη να διαχειρίζονται Περιοχές Πληροφοριών Πτήσεως (Flight Information Regivns - FIRs), που ορίζονται σαν μια περιοχή στην οποία παρέχονται υπηρεσίες πληροφοριών πτήσεων και προειδοποιήσεις για πτήσεις.
Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας σχετικά με τις πτήσεις των πολεμικών αεροσκαφών και την υποβολή από αυτά σχεδίων πτήσεως στο FIR Αθηνών.
Η Ελλάδα στηρίζεται στην απόφαση Α-23-11 του ICAO και στο Νατοικό ντόκουμεντ ΑC/92 D-501, που υποστηρίζουν την πλήρη ταύτιση του ελέγχου πολιτικής και στρατιωτικής αεροπορικής κινήσεως, και υποστηρίζει ότι πρέπει να υποβάλλονται σχέδια πτήσεως για τα στρατιωτικά αεροσκάφη που πετούν πάνω από το Αιγαίο, ακόμα και όταν η πτήση αφορά διεθνή ύδατα.
Η Τουρκία και η Αμερική υποστηρίζουν ότι η συμμόρφωση με τους κανονισμούς του ICAO είναι αυστηρά εθελοντική και στηρίζουν τούτο στο γεγονός ότι από τη σύμβαση του Σικάγο εξαιρούνται της υποχρέωσης τα στρατιωτικά (΄Ολα τα άλλα κράτη υποβάλλουν κανονικά σχέδια πτήσεως). Υποστηρίζουν επίσης ότι ο ICAO δεν μπορεί να δημιουργεί δικαιώματα ή υποχρεώσεις μεγαλύτερες από εκείνες της σύμβασης του Σικάγο, και ότι μια και δεν υπάρχει έγκρισή του από τα κράτη, δεν μπορεί να επιβάλει υποχρεωτικούς κανόνες.
4. 3η συνέχεια...................................... 7-3-2017
5. 4η συνέχεια ..................................... 8-3-2017
6. 5η συνέχεια...................................... 9-3-2017
7. 6η συνέχεια...................................... 10-3-2017
ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΛΥΝΣΗ
Ημερομηνία Υπογραφής:
12 Φεβρουαρίου 1976 στη Βαρκελώνη. ΄Αρχισε να εφαρμόζεται την 16 Φεβρουαρίου 1978.
Συμβαλλόμενα Μέρη:
Κύπρος, Ελλάδα, Λίβανος, Μαρόκο, Αίγυπτος, Ισραήλ, Μάλτα, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Μονακό, Τουρκία.
Σκοπός:
Να βοηθήσει στη συνεργασία και να θέτει στάνταρντ στις Μεσογειακές Χώρες για την αποφυγή και τον έλεγχο της μόλυνσης της Μεσογείου.
Κυριότερα ΄Αρθρα :
΄Αρθρο 23 (1) : «Δεν μπορεί να αποτελέσει συμβαλλόμενο μέρος σε αυτή τη Σύμβαση το κράτος που δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος τουλάχιστον σε ένα από τα πρωτόκολλα».
Πρωτόκολλο για την Αποφυγή της Μόλυνσης της Μεσογείου από την Απόρριψη μέσω Αέρος ή Θαλάσσης.
΄Αρθρο 4 : «Η απόρριψη στη Μεσόγειο αχρήστων ή άλλων υλικών που περιλαμβάνονται σε Παράρτημα (π.χ. Υδράργυρος, ραδιενεργά υλικά, μαζούτ κ.λ.π.),΄απαγορεύεται».
΄Αρθρο 5 : «Η απόρριψη άλλων υλικών που περιλαμβάνονται επίσης σε Παράρτημα (π.χ. Μόλυβδος, Χαλκός, γεωργικά φάρμακα ή υλικά που βυθίζονται και δημιουργούν εμπόδια), απαιτεί προηγούμενη ειδική άδεια».
Πρωτόκολλο για την Συνεργασία στη Καταπολέμηση της Μόλυνσης
΄Αρθρο 1 : «Τα συμβαλλόμενα μέρη θα συνεργάζονται στη λήψη των αναγκαίων μέτρων σε περίπτωση κινδύνου μόλυνσης από μεγάλες ποσότητες μαζούτ ή άλλες μολυσματικές ουσίες».
΄Αρθρο 3 : «Τα συμβαλλόμενα μέρη θα προσπαθούν να διατηρούν και προάγουν τα σχέδια και τα μέσα για την καταπολέμηση της μόλυνσης».
Πρωτόκολλο για την Προστασία της Μεσογείου από την Μόλυνση που Προέρχεται από την Ξηρά.
΄Αρθρο 7 (1) : «Τα συμβαλλόμενα μέρη θα καθιερώνουν κοινές κατευθύνσεις και στάνταρ ή κριτήρια, ειδικότερα για : (α) Ρευστά που απαιτούν ιδιαίτερη χρήση . (β) Την ποιότητα του θαλασσίου ύδατος σε ειδικές χρήσεις. (γ) Τον έλεγχο και σταδιακή αντικατάσταση των παραγώγων, εγκαταστάσεων και ιδιοκτησιών που προκαλούν σημαντική μόλυνση».
Παρατήρηση
Η Ελλάδα δεν υπέγραψε το Πρωτόκολλο απόρριψης υλικών στη Μεσόγειο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ
ΔΙΕΛΕΥΣΗ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΦΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΣΤΕΝΑ
Ιστορικό :
Στο παρελθόν, με την ευκαιρία της ναυπήγησης από την πρώην Σοβιετική Ένωση του αεροπλανοφόρου «Κρεμλίνο», δημιουργήθηκε το θέμα του δικαιώματος διέλευσης από τα Τουρκικά Στενά αεροπλανοφόρων, σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης του Μοντρέ (1936)
΄Οροι της Συνθήκης Μοντρέ :
Το Παράρτημα ΙΙ της Συνθήκης του Μοντρέ παραθέτει 6 κατηγορίες πολεμικών πλοίων περιλαμβανομένων των αεροπλανοφόρων, που προσδιορίζονται σαν «επιφανειακά πολεμικά πλοία ...... σχεδιασμένα κυρίως για τον σκοπό να φέρουν και να λειτουργούν αεροπλάνα στη θάλασσα».
Το άρθρο 10 της Συνθήκης επιτρέπει σε 3 είδη αυτής της κατηγορίας (ελαφρά επιφανειακά πλοία, μικρά πολεμικά και βοηθητικά πλοία) ελευθερία διέλευσης, είτε ανήκουν είτε όχι στα κράτη της Μαύρης Θάλασσας. Μετά, το άρθρο 10 διακηρύσσει ότι τα μόνα άλλα πλοία που επιτρέπεται να διέρχονται είναι εκείνα που μνημονεύονται στο άρθρο 11, (Μεγάλα πλοία των κρατών Μαύρης Θαλάσσης, που θεωρούνται ξεχωριστή κατηγορία από τα Αεροπλανοφόρα) και στο άρθρο 12 (ρυθμιζόμενη διέλευση υποβρυχίων). Δεν υπάρχει πρόβλεψη για τα αεροπλανοφόρα. Πολλοί διεθνείς νομομαθείς έχουν γνωμοδοτήσει ότι απουσιάζοντος άρθρου που να επιτρέπει την διέλευση, η διέλευση των αεροπλανοφόρων απαγορεύεται.
Τα κράτη της πρώην Σοβ.΄Ενωσης μπορούσαν να επιχειρηματολογήσουν ότι η έλλειψη πρόβλεψης για την διέλευση αεροπλανοφόρων οφείλεται σε παράβλεψη ή κακό σχεδιασμό περισσότερο, παρά σε πρόθεση. ΄Ενας από τους πρωταρχικούς σκοπούς της Συνθήκης του Μοντρέ ήταν η «ασφάλεια στη Μαύρη Θάλασσα» και αυτό μεταφράζεται σε προστασία των συμφερόντων ασφαλείας των κρατών της πρώην Σοβ.΄Ενωσης, που αποτελούν κράτη της Μαύρης Θάλασσας.
Παρατήρηση:
Το άρθρο 24 της Συνθήκης δίνει στην Τουρκία την ευθύνη της επίβλεψης όλων των όρων σχετικά με την διέλευση των πολεμικών πλοίων. Σύμφωνα με τα ισχύοντα διεθνώς, όλα τα συμβαλλόμενα μέρη φέρουν ίση ευθύνη να αντιδρούν σε κάθε παραβίαση των συμφωνηθέντων όρων της Συνθήκης.
ΣΤΕΝΟ ΓΙΒΡΑΛΤΑΡ
Τα Δεδομένα:
Το Στενό Γιβραλτάρ συνδέει τη Μεσόγειο με τον Ατλαντικό Ωκεανό. Είναι 36 μίλια (58 χλμ.) μήκος και 8 μίλια το μικρότερο πλάτος. Το Δυτικό άκρο είναι 27 μίλια πλάτος, και το Ανατολικό άκρο 14 μίλια πλάτος. ΄Ενα επιφανειακό ρεύμα 2 κόμβων ρέει από Δυσμάς προς Ανατολάς στο Στενό, μέχρι βάθους 1200 ποδών (366 μ.), και αντισταθμίζεται από υπόγειο ρεύμα αντίθετης ροής.
Το Πρόβλημα :
Ποια είναι η έκταση της ελευθέρας ναυσιπλοίας και υπέρπτησης από το Στενό Γιβραλτάρ ;
Παρατηρήσεις :
1. Διέλευση Διεθνών Στενών
Το Στενό Γιβραλτάρ σαφώς χαρακτηρίζεται σαν «Διεθνές Στενό», όθεν υπόκειται στο καθεστώς της «Τράνσιτ» (Transit) διέλευσης.
2. Αγγλο - Γαλλική Διακήρυξη
Πρόσθετα προς τους γενικούς κανόνες της «Τράνσιτ» διέλευσης, η ελεύθερη ναυσιπλοία στο Στενό Γιβραλτάρ στηρίζεται και στην Αγγλο-Γαλλική διακήρυξη στις 8 Απριλίου 1904. Το άρθρο 7 της διακήρυξης καθορίζει ότι η διέλευση δια του στενού θα είναι ελεύθερη. Επίσης απαγορεύει τις οχυρώσεις και κάθε στρατηγική δραστηριότητα στην Αφρικανική ακτή. Η Ισπανία συμφώνησε με την διακήρυξη υπογράφουσα την Γαλλοισπανική Συμφωνία στις 27 Νοεμβρίου 1912.
3. Ο βράχος του Γιβραλτάρ
Η Αγγλική αποικία του Γιβραλτάρ («ο βράχος»), είναι μιά στενή χερσόνησος, 3 Χ 3/4 μίλια μήκος, της ισπανικής νότιας ακτής, Βορειοανατολικά του στενού του Γιβραλτάρ. Το θέμα της κυριαρχίας του «βράχου» είναι γενικότερου ενδιαφέροντος. Οι διαφορές μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ισπανίας σχετικά με το Στάτους Κβο του «βράχου του Γιβραλτάρ», είναι ένα ξεχωριστό διμερές θέμα, που ξεκινάει από την Αγγλική κατοχή του «βράχου» από το 1704, όπως αναγνωρίσθηκε και από την Ισπανία στη Συμφωνία του 1713.
ΕΘΝΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
ΤΟΥΡΚΙΑ
1. Χωρικά ΄Υδατα
Με τον Νόμο 2674 στις 20 Μαίου 1982 η Τουρκία καθιέρωσε τα χωρικά της ύδατα και εναέριο υπερκείμενο χώρο στα 6 Ναυτικά Μίλια. Ο Νόμος εξουσιοδοτεί την κυβέρνηση να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα πέραν των 6 Ναυτικών Μιλίων σε ορισμένες περιοχές, και βάσει αυτού ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών στις 2 Ιουνίου 1982 διακήρυξε ότι στη Μαύρη Θάλασσα και στη Μεσόγειο το όριο των χωρικών υδάτων φθάνει στα 12 Ναυτικά Μίλια. Ειδικά για τη Μαύρη Θάλασσα υπήρχε από τις 17 Απριλίου 1973 συμφωνία με την Σοβιετική ΄Ενωση.
2. Ο Τουρκικός Διακανονισμός για τα Πλοία
Το Τουρκικό Υπουργικό Συμβούλιο με την υπ’ αριθ. 83/7487 απόφαση στις 24 Νοεμβρίου 1983, καθόρισε τα της εισόδου στα χωρικά της Τουρκίας ύδατα και στους λιμένες της ξένων πλοίων. Η απόφαση αυτή δεν αναφέρεται καθόλου στο δικαίωμα της αβλαβούς διέλευσης πολεμικών πλοίων.
ΕΛΛΑΔΑ
1.Με τον Αναγκαστικό Νόμο 230 στις 17 Σεπτεμβρίου 1936, η Ελλάδα καθορίζει χωρικά ύδατα 6 Ναυτικών Μιλίων. Επιπρόσθετα η Ελλάδα επανειλημμένα έχει επικαλεσθεί το δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 Ναυτικά Μίλια, όποτε κρίνει τούτο αναγκαίο.
2.Με το Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθ. 12 στις 18 Σεπτεμβρίου 1931, η Ελλάδα καθορίζει εύρος εναερίου χώρου 10 Ναυτικά Μίλια, σχετικά με την αεροπλοία και τα θέματα αεραμύνης, και στηρίζει την απόφασή της αυτή στο ότι η Εθνική Ασφάλειά της απαιτεί ευρύτερη ζώνη αεροπορική για την έγκαιρη προειδοποίηση επίθεσης, από τα χωρικά ύδατα των 6 Ναυτικών Μιλίων.
Πάντως, γεγονός είναι ότι το δικαίωμα αυτό της Ελλάδος δεν τέθηκε επί δεκαετίες υπό αμφισβήτηση, η μη μόνον εσχάτως το 1976, μετά τα γεγονότα της Κύπρου.
ΑΠΟΣΤΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
1.Σχετικές Συμφωνίες
Υπάρχουν οι εξής συμφωνίες για το Στάτους των νήσων του Αιγαίου. Τα νησιά που κείνται στην είσοδο των Δαρδανελίων επηρεάζονται από την συνθήκη Λοζάννης / Μοντρέ, τα νησιά της Ανατολικής Μεσογείου από τη συνθήκη της Λοζάννης και τα Δωδεκάνησα από την συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία.
2.Συνθήκη Λοζάννης (1923)
(Για τα νησιά της Ανατολικής Μεσογείου).
΄Αρθρο 13: «Προς τον σκοπό να εξασφαλισθεί διατήρηση της ειρήνης, η Ελληνική Κυβέρνηση αναλαμβάνει να τηρεί τους εξής περιορισμούς στα νησιά Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος και Ικαρία : (1) ΄Οχι ναυτικές βάσεις και οχυρώσεις.... (2) Τα Ελληνικά στρατιωτικά αεροπλάνα απαγορεύεται να πετούν πάνω από το έδαφος της Ανατόλια. Αμοιβαία, η Τουρκία απαγορεύει στα στρατιωτικά της αεροπλάνα να πετούν πάνω από τα νησιά αυτά. (3) Οι Ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις στα νησιά αυτά περιορίζονται στις απολύτως αναγκαίες κλάσεις που καλούνται για θητεία....... όπως και σε μια σχετική δύναμη χωροφυλακής και αστυνομίας».
3.Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία (1947)
(Για τα Δωδεκάνησα)
΄Αρθρο 14 : «Η Ιταλία παραχωρεί στην Ελλάδα την πλήρη κυριαρχία των Δωδεκανήσων. Τα νησιά αυτά θα είναι και θα παραμείνουν αποστρατικοποιημένα.
Προσθήκη 13 (D) : «Αποστρατικοποιημένα εννοεί να απαγορεύονται όλες οι Ναυτικές, οι στρατιωτικές και αεροπορικές εγκαταστάσεις και οχυρώσεις. Η στάθμευση των στρατιωτικών, ναυτικών και αεροπορικών Μονάδων. Οι στρατιωτικές ασκήσεις. Αυτό δεν απαγορεύει το προσωπικό ασφαλείας, που πρέπει να περιορίζεται σ’ ένα λογικό αριθμό να οπλίζεται με όπλα που μπορούν να φέρονται και χρησιμοποιούνται από ένα πρόσωπο».
ΤΟ STATUS ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ
Υπάρχει διαφορά απόψεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας ως προς τη Λήμνο και αν η νήσος αυτή αποστρατιωτικοποιείται από τη συνθήκη του Μοντρέ που αντικατέστησε, μερικώς ή ολικώς τη συνθήκη της Λοζάννης.
Προβλέψεις των Συνθηκών
1.Συνθήκη της Λοζάννης (1923)
΄Αρθρο 12 : «Η απόφαση που λήφθηκε ...... από τη διάσκεψη του Λονδίνου ....... σχετικά με την κυριαρχία της Ελλάδος πάνω ...... στο νησί της Λήμνου ...... επιβεβαιώνεται».
2.Συνθήκη της Λοζάννης (1923)
΄Αρθρο 4 : «Οι ζώνες και τα νησιά που φαίνονται πιο κάτω θα είναι αποστρατικοποιημένα. Στο Αιγαίο Πέλαγος τα νησιά Σαμοθράκη, Λήμνος, ΄Ιμβρος, Τένεδος και Λαγούσες ».
΄Αρθρο 6 : «Στα αποστρατικοποιημένα νησιά δεν θα υπάρχουν οχυρώσεις, μόνιμα έργα οργάνωσης Πυροβολικού ή αεροπορικές και ναυτικές οργανώσεις. Δεν θα σταθμεύουν ένοπλες δυνάμεις, εκτός από την αστυνομία και τη χωροφυλακή σε δύναμη απαραίτητη για να επιβάλουν την τάξη. Ο οπλισμός τους θα περιλαμβάνει μικρά όπλα. Η Τουρκία και Ελλάδα θα έχουν το δικαίωμα να οργανώνουν στα νησιά αυτά κάθε σύστημα παρατήρησης και επικοινωνιών».
3.Συνθήκη Μοντρέ (1936)
Προοίμιο : Έχοντας «αποφασίσει να αντικαταστήσουμε με την παρούσα τη συνθήκη που υπογράφηκε στη Λοζάννη στις 24 Ιουλίου 1923 ....».
Σχόλια :
Υπάρχουν δύο απόψεις σχετικά με την συνθήκη Μοντρέ. Η Ελληνική άποψη είναι ότι έχει αντικαταστήσει εξ’ ολοκλήρου την συνθήκη της Λοζάννης, και επομένως διαγράφει όλους τους περιορισμούς στην στρατικοποίηση.
Πλέον αυτού ο τότε Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Αράς δήλωσε τότε : «Οι προβλέψεις της συνθήκης της Λοζάννης σχετικά με τα νησιά Λήμνο και Σαμοθράκη, που ήσαν αποστρατικοποιημένα, καταργούνται επίσης με την συνθήκη του Μοντρέ». Η Τουρκία διαφωνεί με τη σημασία της δήλωσης του Αράς. Η Τουρκική άποψη είναι ότι η συνθήκη της Λοζάννης αντικαταστάθηκε μόνο στο μέρος που αφορά, την ναυσιπλοία δια μέσου των Στενών και όχι στο μέρος που αφορά την αποστρατικοποίηση των νησιών. Κατ’ αυτούς το άρθρο 12 της Συνθήκης της Λοζάννης επιβεβαίωσε την κυριαρχία της Ελλάδας επί της νήσου Λήμνου και εξακολουθεί να ισχύει.
ΕΝΑΕΡΙΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO)
Με τις προβλέψεις του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (International Civil Aviation Organization - ICAO) που ιδρύθηκε με τη σύμβαση του Σικάγο το 1944, μερικά κράτη έχουν την ευθύνη να διαχειρίζονται Περιοχές Πληροφοριών Πτήσεως (Flight Information Regivns - FIRs), που ορίζονται σαν μια περιοχή στην οποία παρέχονται υπηρεσίες πληροφοριών πτήσεων και προειδοποιήσεις για πτήσεις.
Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας σχετικά με τις πτήσεις των πολεμικών αεροσκαφών και την υποβολή από αυτά σχεδίων πτήσεως στο FIR Αθηνών.
Η Ελλάδα στηρίζεται στην απόφαση Α-23-11 του ICAO και στο Νατοικό ντόκουμεντ ΑC/92 D-501, που υποστηρίζουν την πλήρη ταύτιση του ελέγχου πολιτικής και στρατιωτικής αεροπορικής κινήσεως, και υποστηρίζει ότι πρέπει να υποβάλλονται σχέδια πτήσεως για τα στρατιωτικά αεροσκάφη που πετούν πάνω από το Αιγαίο, ακόμα και όταν η πτήση αφορά διεθνή ύδατα.
Η Τουρκία και η Αμερική υποστηρίζουν ότι η συμμόρφωση με τους κανονισμούς του ICAO είναι αυστηρά εθελοντική και στηρίζουν τούτο στο γεγονός ότι από τη σύμβαση του Σικάγο εξαιρούνται της υποχρέωσης τα στρατιωτικά (΄Ολα τα άλλα κράτη υποβάλλουν κανονικά σχέδια πτήσεως). Υποστηρίζουν επίσης ότι ο ICAO δεν μπορεί να δημιουργεί δικαιώματα ή υποχρεώσεις μεγαλύτερες από εκείνες της σύμβασης του Σικάγο, και ότι μια και δεν υπάρχει έγκρισή του από τα κράτη, δεν μπορεί να επιβάλει υποχρεωτικούς κανόνες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου